Onbalansprijzen
Cruciale rol in de wereld van energiemarkten
Onbalansprijzen spelen een cruciale rol in de wereld van de energiemarkten. Terwijl de vraag naar elektriciteit voortdurend fluctueert en de productie van hernieuwbare energiebronnen zoals zon en wind steeds belangrijker wordt, is het handhaven van balans tussen vraag en aanbod een voortdurende uitdaging.
Wat zijn onbalansprijzen?
Onbalansprijzen verwijzen naar de kosten die worden toegepast op de onbalans tussen vraag en aanbod in het elektriciteitsnetwerk. Het elektriciteitsnetwerk moet voortdurend in balans worden gehouden, waarbij de hoeveelheid geproduceerde elektriciteit overeenkomt met de vraag van consumenten en bedrijven. Vanwege verschillende factoren zoals onverwachte veranderingen in de vraag of onvoorspelbare weersomstandigheden bij duurzame energiebronnen, kan er een onbalans ontstaan tussen de daadwerkelijke geproduceerde en gevraagde elektriciteit. Om deze onbalans te corrigeren, worden onbalansprijzen toegepast.
Hoe werken onbalansprijzen precies?
Onbalansprijzen worden berekend op basis van het verschil tussen de werkelijke productie en de werkelijke afname van elektriciteit. Wanneer er een tekort aan elektriciteit is, stijgen de onbalansprijzen om producenten aan te moedigen meer elektriciteit te leveren. Aan de andere kant, wanneer er een overschot aan elektriciteit is, kunnen de onbalansprijzen negatief worden, wat betekent dat producenten moeten betalen voor het niet-gebruikte overschot.
Deze prijzen hebben als doel om een evenwicht te creëren tussen vraag en aanbod in het elektriciteitsnetwerk en om de stabiliteit van het netwerk te waarborgen. Ze dienen als een stimulans voor producenten om hun elektriciteitsproductie af te stemmen op de werkelijke vraag. Bovendien bieden onbalansprijzen een mechanisme om de kosten van onbalans tussen energieproducenten en netwerkbeheerders te verdelen.
Voorbeeld van onbalansprijzen
Linda heeft een windmolen op haar land. De energiemaatschappij, WindEnergie B.V., voorspelt dat ze morgen tussen 10:00 en 11:00 uur 15 kWh zal produceren. Daarom besluit WindEnergie B.V. om op de dag ervoor (day-ahead) 15 kWh tussen 10:00 en 11:00 uur van Linda te kopen.
De volgende dag is er echter een sterke windvlaag die de wieken van de windmolen beschadigt, waardoor Linda slechts 14 kWh kan produceren tussen 10:00 en 11:00 uur. Het verschil van 1 kWh tussen de voorspelde en daadwerkelijke productie wordt haar persoonlijke onbalans genoemd. Vanwege de lagere productie moet Linda de onbalanskosten betalen aan WindEnergie B.V. Deze kosten worden berekend als het verschil tussen de voorspelde en daadwerkelijke productie, vermenigvuldigd met de onbalansprijs. Dus in dit geval zouden de onbalanskosten van Linda zijn: 1 kWh * onbalansprijs.
Geld verdienen met onbalansprijzen
Piet heeft zonnepanelen op zijn schuur geïnstalleerd. Hij voorspelt dat hij morgen tussen 12:00 en 13:00 uur 10 kWh zal verkopen. Om deze reden biedt hij de dag ervoor (day-ahead) 10 kWh te koop aan tussen 12:00 en 13:00 op de Day-ahead markt. Op de dag zelf blijkt er aanzienlijk meer zonneschijn te zijn tussen 12:00 en 13:00 dan oorspronkelijk voorspeld. In heel Nederland wordt er meer energie geproduceerd dan verbruikt, waardoor de prijs zelfs negatief wordt; de onbalanssurplusprijs bedraagt -0,20 euro/kWh. Deze overproductie leidt ertoe dat Piet tussen 12:00 en 13:00 uur 11 kWh produceert. De opbrengsten, in dit geval zijn onbalanskosten, voor de extra geleverde energie bedragen dus 1 kWh * -0,20 euro/kWh = -20 cent. Met andere woorden, er ontstaan extra kosten ondanks de hogere productie.
Op dit punt komt ‘curtailment’ in beeld. Curtailen betekent simpelweg dat je jouw zonnepanelen uitschakelt. Aangezien de onbalansprijs negatief is, schakelt Piet om 12:00 uur zijn zonnepanelen uit. Wat gebeurt er dan? In plaats van een overproductie zoals eerder beschreven, produceert Piet nu bewust te weinig (er is 10 kWh verkocht, maar er wordt opzettelijk 0 kWh geproduceerd). Normaal gesproken zou hiervoor betaald moeten worden, maar vanwege de negatieve prijs ontvangt Piet nu geld. De opbrengst bedraagt 10 kWh te weinig * -0,20 euro/kWh = 2 euro.
Let op! In alle gevallen heeft Piet zijn energie eerst day-ahead verkocht, waarvoor hij dus day-ahead geld heeft ontvangen. In het laatste geval met curtailment ontvangt hij dus tweemaal geld: eenmaal op de day-ahead markt bij verkoop en de tweede keer op de onbalansmarkt door bewust in onbalans te zijn.
Bent u benieuwd hoe u geld kan verdienen met onbalansprijzen?
Wilt u meer weten over onbalansprijzen? Neem dan contact met ons op of vul het onderstaande formulier in! Wilt u gewoon wat meer weten over zonnepanelen voor uw bedrijf of wilt u stappen gaan zetten in verduurzaming? We geven u graag advies op maat in een persoonlijk kennismakingsgesprek. Daarin kijken we specifiek wat we voor uw bedrijf kunnen betekenen en welke financiële, duurzame én fiscale voordelen zakelijke zonnepanelen u kunnen opleveren!
Reactie binnen één werkdag
Veelgestelde vragen
Ja, onbalansprijzen kunnen zowel positief als negatief zijn, afhankelijk van of de werkelijke energieproductie hoger (positieve onbalans) of lager (negatieve onbalans) is dan voorspeld.
Onbalans kan worden veroorzaakt door onvoorziene veranderingen in vraag en aanbod, weersomstandigheden die de productie van hernieuwbare energie beïnvloeden, of onverwachte uitval van energiecentrales.
Het is moeilijk om onbalanskosten volledig te vermijden, maar nauwkeurige voorspellingen, flexibel energiebeheer en het gebruik van energieopslag technologieën kunnen helpen de impact te verminderen.
